درباره داریوش آشوری
تاریخ انتشار: ۱۱ مرداد ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۶۹۸۸۴۴
نویسندگان معاصر ایران آثار بسیار فاخری را به عالم ادب و فرهنگ ارایه کردهاند، برخی از کتاب ها و آثار ترجمه شده این نویسندگان بعد از گذشت سالها از انتشار، هنوز از جمله آثار بیبدیل به شمار میروند. یکی از چهرههای درخشان و تاثیرگذار تاریخ و فرهنگ معاصر ایران که توانست آثار بسیار گرانسنگی را منتشر کند، داریوش آشوری است که در این جستار نگاه کوتاهی به زندگی وی خواهیم داشت.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
تولد و تحصیلات
داریوش آشوری در ۱۱ مرداد ۱۳۱۷ خورشیدی در تهران دیده به جهان گشود. او درباره کودکی خود مینویسد: «در آن فضا که از نظرِ کالبد شهری و ریختِ معماری نیز چندان از روزگارِ قاجاریه دور نشده بود، هنوز آن ذوق و عادتِ دیرینه که همهچیز را به زبانِ شعر بیان میکرد، چیره بود. بر دیوارِ دکان بقالی و عطاری مینوشتند، «ای که در نسیهبری همچو گلِ خندانی/ پس سبب چیست که در دادنِ آن گریانی»! مادر من هم از این جمله بود و با این که به مدرسه نرفته بود و درسِ رسمی نخوانده بود، اما در حافظه نیرومندش دهها بیت شعر خانه داشت که به مناسبت میخواند.» آشوری بعد از پایان دوران تحصیلات در دارالفنون وارد دانشگاه تهران شد و در رشته اقتصاد به تحصیل پرداخت، وی این رشته را در دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران تا مقطع دکتری ادامه داد اما آن را نیمهکاره رها کرد و کار تألیف کتاب، ترجمه و نوشتن مقالات را از همین دوران شروع کرد.
فعالیتهای علمی و فرهنگی
آشوری مدتی در مؤسسه انتشارات فرانکلین بهعنوانِ ویراستار در دایرةالمعارف فارسی و سپس در بخش انتشارات به کار مشغول بوده است، همچنین در دانشکده های مختلفی چون حقوق و علوم سیاسی، علوم اجتماعی، هنرهای زیبای دانشگاه تهران، مؤسسه شرقشناسی دانشگاه آکسفورد بریتانیا و دانشگاه زبانهای خارجی توکیو تدریس کرده است و عضوِ هیات مؤلفان لغتنامه فارسی در مؤسسه لغتنامه دهخدا (وابسته به دانشگاه تهران)، عضو هیات ویراستاران دانشنامه ایرانیکا (دانشگاه کلمبیا در نیویورک) و از نویسندگان آن بوده است. یکی دیگر از خدمات بسیار ارزشمند داریوش آشوری در زمینه فرهنگ، بنیانگذاری کانون نویسندگان ایران بود، او همچنین عضو انتخاب شده نخستین هیات دبیران این کانون بود.
این زبان شناس نامدار، آثار متعددی را از خود برجای گذاشته است در واقع مجموعه آثار آشوری را میتوان به ۲ دسته آثار تالیفی و ترجمه شده تقسیم کرد. از جمله آثار تالیفی وی می توان به تعریفها و مفهوم فرهنگ، عرفان و رندی در شعر حافظ، فرهنگ علوم انسانی، شعر و اندیشه، بازاندیشی زبان فارسی، ما و مدرنیت، نگاهی به تاریخ، تمدن و فرهنگ چین، درآمدی به جامعهشناسی سیاسی، دانشنامه سیاسی، زبان باز، پرسهها و پرسشها، پروژه ملتسازی و اسطوره فلسفه میان ما اشاره کرد.
همچنین عمده آثار او در زمینه علوم سیاسی، علوم اجتماعی، سخنسنجی، فلسفه و زبانشناسی است. نخستین کتابی که در زمینه علوم سیاسی به نگارش درآورد و به عنوان کتاب مرجع شناخته میشود، فرهنگ سیاسی نام دارد و تاکنون بیش از سی چاپ از آن منتشر شده است. علاوه بر این از میان آثار او میتوان به بازاندیشی زبان فارسی، شعر و اندیشه، تعریفها و مفهوم فرهنگ و فرهنگ علوم انسانی اشاره کرد. ما و مدرنیّت نام مجموعه مقالههایی از اوست که در آن به تحلیل بحران فرهنگی جامعه ایران در مواجهه با مدرنیّت میپردازد. آشوری در آثار خود، واژگان نوترکیبی چون گفتمان، همهپرسی، آرمانشهر، رهیافت، هرزهنگاری، درسگفتار و مانند آن را بهکار می برد که معادلی برای آن در زبان فارسی وجود ندارد. فرهنگ علوم انسانی او، شامل صدها ترکیب و واژه اشتقاقی تازه برای گسترش زبانِ فارسی در زمینه علوم انسانی و فلسفه است. بدین ترتیب وی در قلمروی علوم اجتماعی و فلسفه مدرن به توسعه زبان فارسی از نظر دامنه واژگان و بهبود سبک نگارش یاری فراوان رسانده است.
آشوری همچنین در زمینه ترجمه، آثار بسیار گرانسنگی با نثری تقریباً پیچیده و سخت منتشر کرد به همین دلیل شاید کتابهایش برای قشر معمولی جامعه خیلی دلنشین نباشد. وی درباره نخستین تجربه ترجمه خود میگوید: «نخستین ترجمههای من کارهای آزمایشیِ ادبی بود، برای بهتر آموختنِ زبانِ انگلیسی. به یاد دارم که در همان روزگار دانشجویی داستانی از چخوف و چند شعر از مائوتسه تونگ ترجمه کردم که در مجله علم و زندگی چاپ شد.»
بدون شک یکی از شناختهشده ترین آثار آشوری، ترجمه کتاب چنین گفت زرتشت، اثر فلسفی فردریش نیچه است. نیچه در این کتاب توضیح می دهد که چگونه زرتشت، پیامبری کهن از دیار پارس، از خلوتکده خود در کوهستان پایین می آید تا خبری را به مردم اعلام کند و بگوید که ابَرانسان، یا انسانی که تجلی الوهیت است، جانشین خلف و ادامه دهنده راه او خواهد بود. این فیلسوف بزرگ آلمانی با نثری فوق العاده درخشان و شاعرانه استدلال می کند که معنای هستی از طریق تفکرات پیشین و اطاعت صرف از قدرت ها یافت نخواهد شد، بلکه آن را می توان در زندگی آزادانه پیدا کرد. این کتاب توسط نشر آگاه و با ترجمه بینظیر آشوری در ایران منتشر شد.
آشوری در خصوص ترجمه این اثر مینویسد: «اما، کارِ سرنوشتسازِ من در این زمینه درگیر شدن با ترجمه چنین گفت زرتشتِ نیچه بود در همان سالها، در ۲۴ سالگی. کشتیگرفتنِ دور و دراز با این کتابِ شگفت و دشوار که با ویرایشهای پیاپی بیش از سی سال به درازا کشید، مرا در خط اصلی کارِ خود در زمینه تجربه در ترجمه انداخت، به شیوهای و در میدانی که هم جسارت و هم پُرکاری و شکیباییِ بسیار میطلبید.»
از دیگر آثاری که آشوری ترجمه کرده است، می توان فراسوی نیک و بد از فردریش نیچه، تبارشناسی اخلاق از فردریش نیچه، غروب بتها ار فردریش نیچه، مکبث از ویلیام شکسپیر، آرمانشهر از تاموس مور و شهریار از نیکولو ماکیاولی را نام برد. آشوری علاوه بر نگارش و ترجمه کتاب های مختلف، مقالات متعدد و ارزشمندی را به نگارش درآورد که جان و جهان، همسخنی نیما و حافظه، صیاد لحظه ها در مجموعه پیامی در راه (با مقاله هایی از حسین معصومی همدانی و کریم امامی)، ژان پل سارتر و ماهی ادبیات، آیا شعر همچنان رسانه اصلی فرهنگی ما خواهد ماند؟ عنوان برخی از آنها هستند.
برچسبها دانشنامه دانشگاه آکسفورد نویسنده ترجمه کتاب دانشگاه کلمبیا دانشگاه تهرانمنبع: ایرنا
کلیدواژه: دانشنامه دانشگاه آکسفورد نویسنده دانشنامه دانشگاه آکسفورد نویسنده ترجمه کتاب دانشگاه کلمبیا دانشگاه تهران دانشگاه تهران داریوش آشوری علوم انسانی زبان فارسی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۶۹۸۸۴۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تنظیم متفاوت از یک قطعه موسیقی نواحی ایران
مهدی وجدانی آهنگساز و رهبر ارکستر قطعه «DONDOBAY» دوندوبای را با تنظیم متفاوت منتشر کرده است.
به گزارش ایسنا، مهدی وجدانی آهنگساز و رهبر ارکستر درباره این کار توضیح داد: قطعه «DONDOBAY» براساس موسیقی شمال خراسان است که این قطعه را برای کوارتت زهی که شامل دو ویلن، یک ویولا و یک ویلنسل تنظیم و سعی کردم که به ساختار و بافت اثر لطمهای وارد نشده و آن را حفظ کنم. همچنین در یک بخشهایی نیز سعی کردم در تنظیم از فرهنگ و آیین موسیقی آن منطقه استفاده کنم. به هر حال همه ما میدانیم که آنها در این قطعه علاوه بر موسیقی که با دوتا خراسانی اجرا میکنند، رقصهایی همانند رقص چوب نیز دارند و سعی کردم که این قطعه را نوعی تنظیم کنم که بتوانیم آن ریتم و رقصها را نیز با هارمونی مدرن بشنویم.
مدرس آکادمی هنرهای مدرن استانبول ادامه داد: بحث موسیقی شمال خراسان را نیز تمام مردم ایران میدانند که از قدیم مهد فرهنگ و تمدن بوده و به دلیل وسعت جغرافیایی که داشته، سرشار از موسیقی و فرهنگ بوده و همینطور فرهنگ کتبی شفاهی همانند شاهنامه، لیلی و مجنون، شاهصنم و... که آنقدر خراسان گسترش داشته که موسیقی آن شامل خراسان شمال، شرق، جنوب است، به دلیل اینکه در آن منطقه، اقلیتهای کرد، ترک، ترکمن و دامنه وسیعی از این گویشها هستند، سبکهای مختلف موسیقی نیز در آن منطقه وجود دارد و به همین علت بخش خراسان و موسیقی آن حائز اهمیت بوده است.
او اضافه کرد: از دوران موسیقی کلاسیک و دوره رمانتیک مشاهده میکنید ریشه اکثر موسیقیهای آن دوره، بر اساس موسیقیهای فولک یا محلی آن بوده که نمونههای آن در آثار بتهوون، برامز، فرانس شوبرت و... بوده است. منشاء اصلی موسیقی تمام آهنگسازان کلاسیک و معاصر، به موسیقی محلی، فولک و نواها و آواهایی که در آن زمان داشتند، برمیگردد.
وجدانی همچنین گفت: به نظرم شنیدن موسیقیهای فولکلور که در هر بخشی از کشور و شنیدن آنها با تنظیمهای جدید، میتواند سرآغاز اتفاق جدید در موسیقی کشور باشد به دلیل اینکه این آثار قابلیت این را دارند که این ملودیها برای ارکستر سمفونیک و یا ارکستر ملی تنظیم شوند و این آثار بسیار جذاب و شنیدنی خواهد بود چرا که قطعا اینها در بن مایه ایرانیها بوده و با این قطعات ارتباط میگیرند.
رهبرارکستر MSA استانبول در پایان نیز گفت: این قطعات را با ساختار مدرن و معاصر تنظیم کردم، قطعا اگر از سازهای اصیل ایرانی استفاده میکردم، شاید حس و حال آن تغییر پیدا میکرد. به شخصه علاقه داشتم که قطعات را به صورت مدرن تنظیم کنم یعنی جغرافیای آن را مقداری جهانی ببینم. به همین علت، سازها را در کوارتت زهی آوردم که که تماما سازها کلاسیک هستند.
انتهای پیام